Bệnh viêm tai hiện nay

Q: Bệnh viêm tai giữa ở trẻ là gì? Có nguy hiểm không? Tôi thường nghe nói đến bệnh này. Xin Bác sĩ vui lòng cho biết nguyên nhân, cách phòng ngừa và cách xử lý như thế nào khi con mình bị mắc phải bệnh này.

A: Tai giữa gồm màng nhĩ ngăn cách với tai ngoài và một hốc xương gọi là hòm nhĩ trong đó có chứa chuỗi xương con để dẫn truyền âm thanh. Màng nhĩ là một màng mỏng hình bầu dục, hơi lõm ở giữa và hơi nghiêng ra sau dùng để hứng sóng âm thanh. Tai giữa thông với vòm mũi họng qua một ống cơ gọi là vòi nhĩ. Tai giữa đóng vai trò rất quan trọng trong cơ chế nghe. Bất kỳ một trục trặc nào trong hệ thống này (thủng màng nhĩ, cứng khớp giữa các xương con, ứ đọng dịch trong hòm nhĩ,...) đều gây nên giảm sự dẫn truyền sóng âm vào tai trong và dẫn đến nghe kém, Viêm tai giữa ở trẻ em thường là viêm cấp tính do nhiễm trùng hoặc ứ đọng dịch trong hòm nhĩ mà thành. Viêm tai giữa có thể do một hoặc nhiều nguyên nhân, cụ thể chia làm 02 nhóm:

• Nguyên nhân tự thân: do hệ thống miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện, mắc những bệnh bẩm sinh về miễn dịch. Những trẻ có cấu trúc giải phẫu học bất thường vùng mũi - họng (như hở vòm hầu), viêm VA; trẻ bị tình trạng rối loạn chức năng vòi nhĩ hoặc bị trào ngược dạ dày thực quản,
• Nguyên nhân do sự tác động từ bên ngoài: nhiễm vi trùng, khói thuốc lá, dị ứng với nhiều tác nhân (phấn hoa, bụi, lông thú vật), chọc ngoáy vào tai, lặn sâu, bị tát hoặc sức ép do bom đạn.

Viêm tai giữa ở trẻ nhỏ có thể gây thủng màng nhỉ, xơ cứng khớp giữa các xương con…ảnh hưởng đến sức nghe của trẻ. Nhất là với những trẻ chưa nói sõi, sẽ dẫn đến rối loạn ngôn ngữ. Biến chứng nặng hơn có thể gây viêm màng não, áp xe não, viêm tắc tĩnh mạch hoặc gây liệt thần kinh mặt ….

Trẻ bị bệnh này thường là trẻ sẽ bị sốt, đau tai, cảm giác căng trong tai, quấy khóc nhiều, cáu gắt, bỏ bú, kém ăn, nôn ói hay đi tiêu chảy. Màng nhĩ bị sung huyết, đỏ phồng lên … Các triệu chứng có thể xuất hiện riêng lẻ hoặc cùng lúc. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, vài ngày sau (2-3 ngày) bệnh sẽ tiến triển sang giai đoạn vỡ mủ do màng nhĩ bị thủng, mủ tự chảy ra ngoài. Khi đó trẻ sẽ đỡ sốt, bớt khóc, ăn được, ngủ được, hết rối loạn tiêu hóa, đi ngoài trở lại bình thường, không kêu đau tai nữa. Các bà mẹ tưởng chừng như bệnh đã lui nhưng thực ra bệnh đã bắt đầu chuyển sang giai đoạn mãn tính, và thường chảy mủ tai tái đi tái lại Nếu vẫn không được điều trị bệnh sẽ diễn biến thành viêm tai giữa mãn tính hoặc viêm tai - xương chũm mãn tính, dẫn đến rất nhiều hậu quả xấu sau này cho trẻ, cùng với nguy cơ biến chứng có thể xảy ra vào bất kỳ lúc nào.

Để phòng bệnh viêm tai giữa xảy ra ở trẻ, các bà mẹ nên giữ vệ sinh sạch sẽ mũi, họng cho trẻ nhỏ bằng nước muối sinh lý, cần cho trẻ bú mẹ. Không được tự mua thuốc điều trị cho trẻ hay tự ý bơm hoặc nhỏ bất cứ thứ thuốc gì vào tai trẻ, không khều móc tai trẻ vì sẽ làm chấn thương hoặc gây nhiễm trùng rất nguy hiểm. Khi trẻ nôn ói không nên đặt trẻ nằm đầu thấp vì chất nôn dễ tràn vào tai giữa. Khi gội đầu cho trẻ, không nên hạ thấp đầu trẻ. Đối với trẻ viêm VA tái phát nhiều lần cần phải nạo VA điều trị dứt điểm vì đó là nguồn gốc gây bệnh viêm tay giữa. Khi có nghi ngờ trẻ bị viêm tai giữa, cần đưa đi khám bác sỹ ngay. Tuyệt đối không được tự điều trị. Bệnh viêm tai giữa là một bệnh dễ tái phát, vì vậy trẻ cần được theo dõi thường xuyên.